Spis Treści

Wstęp
Wykaz skrótów
Wykaz literatury
Część I. Zwalniające przejęcie długu
Rozdział I. Geneza i rozwój zwalniającego przejęcia długu
‹1. Zmiana dłużnika w prawie rzymskim
‹2. Zalążki doktrynalnych konstrukcji przejęcia długu w pracach prawników XVII i XVIII w
‹3. Założenia nowoczesnej konstrukcji translatywnego przejęcia długu
‹4. Modele przejęcia długu we współczesnych systemach prawnych 9
I. Model nowacyjnej zmiany dłużnika
II. Model sukcesyjnego przejęcia długu
Rozdział II. Przejęcie długu w projektach unifi kacji prawa cywilnego w Unii Europejskiej
‹1. Uwagi wprowadzające
‹2. Zasady Europejskiego Prawa Umów (PECL)
‹3. Projekt Wspólnej Ramy Odniesienia (DCFR)
‹4. Zasady Międzynarodowych Kontraktów Handlowych (PICC) z 2010 r.
Rozdział III. Długi podlegające translatywnemu przejęciu
‹1. Dług jako element stosunku obligacyjnego
‹2. Cechy jurydyczne długów podlegających translatywnemu przejęciu. Przejęcie części długu
‹3. Umowne ograniczenia dopuszczalności przejęcia długu
‹4. Problem niedopuszczalności przejęcia długu ze względu na stan majątkowy przejemcy
‹5. Niedopuszczalność przejęcia długu o charakterze publicznoprawnym
‹6. Wyłączenie dopuszczalności przejęcia długu polegającego na non facere oraz pati
‹7. Niedopuszczalność przejęcia długu obejmującego złożenie oświadczenia woli o oznaczonej treści
‹8. Przejęcie długu związanego z osobistymi cechami dłużnika
‹9. Przejęcie długu ze zobowiązania wzajemnego
‹10. Niedopuszczalność przejęcia długu z umowy o zamówienie publiczne
‹11. Przejęcie długu wynikającego z wadliwej czynności prawnej
‹12. Przejęcie długu naturalnego
‹13. Wyłączenie zastosowania przepisów o przejęciu długu (art. 519 i n. KC)
Rozdział IV. Koncepcje dogmatyczne przejęcia długu
‹1. Uwagi wprowadzające
‹2. Koncepcja nawiązująca do instytucji oferty
‹3. Dłużnik pierwotny w roli pełnomocnika wierzyciela
‹4. Koncepcja umowy na rzecz osoby trzeciej
Rozdział V. Natura prawna przejęcia długu
‹1. Uwagi wprowadzające
‹2. Problem rozporządzającego charakteru czynności przejęcia długu
I. Pojęcie rozporządzenia
II. Przejęcie długu jako czynność rozporządzająca
III. Ujęcie zmiany dłużnika w kategoriach czynności o skutku zobowiązująco-rozporządzającym
‹3. Układ przysporzeń między uczestnikami czynności przejęcia długu
I. Pojęcie przysporzenia
II. Przysporzenie między dłużnikiem i przejemcą długu
III. Problem przysporzenia na rzecz wierzyciela
IV. Przysporzenie w majątku osób trzecich w związku z translatywną zmianą dłużnika
‹4. Zagadnienie abstrakcyjnego charakteru przejęcia długu
I. Kauzalność i abstrakcyjność czynności prawnych we współczesnych systemach prawnych
II. Czynności kauzalne i abstrakcyjne w polskiej dogmatyce prawa cywilnego
III. Ewolucja poglądów doktryny w kwestii oderwanego charakteru zmiany dłużnika
IV. Próba określenia abstrakcyjności przejęcia długu de lege lata
1. Kryterium abstrakcyjności przejęcia długu
2. Wyłączenie zarzutów ze stosunku kauzalnego łączącego dłużnika i przejemcę
3. Zakaz podnoszenia ekscepcji ze stosunku przyczynowego między przejemcą i osobą trzecią
4. Dopuszczalność korzystania z zarzutów z relacji kauzalnej między wierzycielem i przejemcą
Rozdział VI. Podmiotowe konfi guracje umowy przejęcia długu
‹1. Wola przejemcy długu ukierunkowana na zwolnienie dotychczasowego dłużnika
‹2. Przejęcie długu na podstawie umowy między dłużnikiem i osobą trzecią
I. Skutki prawne umowy między dłużnikiem i osobą trzecią przed wyrażeniem zgody przez wierzyciela
II. Zgoda wierzyciela na zwalniające przejęcie długu
1. Treść zgody wierzyciela
2. Charakter prawny zgody wierzyciela
3. Bezskuteczność zgody wierzyciela ze względu na niewypłacalność przejemcy długu
4. Forma wyrażenia zgody
5. Termin udzielenia zgody
6. Adresat oświadczenia wierzyciela o wyrażeniu zgody
7. Problem skuteczności uprzedniej blankietowej zgody wierzyciela
8. Zgoda wierzyciela na przejęcie długu jako klauzula abuzywna (art. 3853 pkt 5 KC)
9. Skutki prawne udzielenia zgody przez wierzyciela
III. Odmowa udzielenia zgody przez wierzyciela
1. Problem odmowy zgody pro futuro
2. Skutki prawne odmowy udzielenia zgody. Zakres odpowiedzialności niedoszłego przejemcy długu wobec dotychczasowego dłużnika na podstawie art. 521 ‹ 2 KC
3. Forma umowy o przejęcie długu
‹3. Przejęcie długu na podstawie umowy między wierzycielem i osobą trzecią
I. Skutki prawne umowy między wierzycielem i osobą trzecią przed wyrażeniem zgody przez dłużnika
II. Zgoda dłużnika na przejęcie długu
1. Jurydyczne uzasadnienie wymogu uzyskania zgody dłużnika
2. Natura prawna i treść zgody dłużnika
3. Forma oświadczenia dłużnika o wyrażeniu zgody
4. Skutki prawne udzielenia zgody przez dłużnika
III. Odmowa wyrażenia zgody przez dłużnika
‹4. Sekwencyjne przejęcie długu
‹5. Przejęcie długu z zastrzeżeniem warunku rozwiązującego lub terminu końcowego
Rozdział VII. Następstwo prawne przejemcy w dług
‹1. Normatywne ujęcie sukcesji przejemcy w dług
‹2. Istota sukcesji przejemcy w dług
‹3. Kryteria określające zakres sukcesji w dług
‹4. Przejęcie obowiązków głównych
‹5. Sukcesja przejemcy w obowiązki uboczne
I. Reguła pełnej sukcesji przejemcy w obowiązki uboczne
II. Przejęcie obowiązku świadczenia odsetek
III. Przejęcie obowiązku zapłaty kary umownej
IV. Przejęcie innych obowiązków ubocznych
‹6. Przejęcie uprawnień funkcjonalnie związanych z długiem
‹7. Problem nabycia przez nowego dłużnika uprawnień kształtujących przysługujących dłużnikowi pierwotnemu
I. Pojęcie uprawnienia kształtującego
II. Dogmatyczne koncepcje sukcesji przejemcy długu w uprawnienia kształtujące
III. Próba wskazania innych reguł sukcesji przejemcy w uprawnienia kształtujące
‹8. Sukcesja przejemcy w inne uprawnienia pierwotnego dłużnika
‹9. Wpływ sukcesji przejemcy w dług na bieg postępowania sądowego oraz egzekucyjnego prowadzonego przeciwko pierwotnemu dłużnikowi. Artykuł 519 KC a art. 192 KPC
Rozdział VIII. Zachowanie tożsamości stosunku obligacyjnego po zmianie dłużnika
‹1. Prawne ujęcie reguły zachowania tożsamości zobowiązania po zmianie dłużnika
‹2. Podstawowe skutki prawne reguły zachowania tożsamości stosunku obligacyjnego po przejęciu długu
‹3. Odstępstwa od reguły zachowania tożsamości zobowiązania
‹4. Zasada zachowania tożsamości stosunku obligacyjnego a prawne ukształtowanie odpowiedzialności dłużnika i przejemcy wobec
wierzyciela
Rozdział IX. Zarzuty przejemcy długu przeciw roszczeniu wierzyciela o spełnienie świadczenia
‹1. Konstrukcja prawna zarzutu w prawie polskim
I. Ekscepcje sensu stricto i sensu largo
II. Zarzut a prawo kształtujące
‹2. Zarzuty przejemcy długu wynikające z głównego stosunku prawnego
I. Zakres dopuszczalnych ekscepcji z głównego stosunku prawnego
II. Zarzut przedawnienia
III. Exceptio non adimpleti contractus
IV. Inne zarzuty przejemcy długu
‹3. Wpływ utraty ekscepcji przez dłużnika pierwotnego na sytuację prawną przejemcy długu w relacji z wierzycielem
‹4. Kompensata roszczenia wierzyciela z wzajemną wierzytelnością pierwotnego dłużnika
‹5. Zarzuty własne nowego dłużnika
‹6. Ekscepcje dotyczące umowy przejęcia długu
‹7. Problem wyłączenia zarzutów ze stosunku prawnego leżącego u podstaw przejęcia długu (stosunku kauzalnego)
Rozdział X. Przejęcie szczególnych kategorii długów
‹1. Uwagi wprowadzające
‹2. Przejęcie długu przyszłego
I. Dług przyszły
II. Podstawowe rodzaje długów przyszłych
III. Dopuszczalność przejęcia długu przyszłego
IV. Problem dostatecznego oznaczenia (konkretyzacji) przejmowanego długu przyszłego
V. Przesłanki przejęcia długu przyszłego. Sukcesja przejemcy w dług przyszły a dogmatyczne koncepcje cesji wierzytelności przyszłych (Unmittelbarkeitstheorie i Durchgangstheorie)
‹3. Przejęcie długu jednego z dłużników solidarnych
‹4. Przejęcie długów osobistych związanych z prawem własności nieruchomości. Problem zakresu zastosowania normy art. 523 KC
‹5. Przejęcie długów związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa
I. Kategoria długów związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa
II. Długi związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa a składniki przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym (art. 551 KC). Nabycie przedsiębiorstwa jako nabycie aktywów
III. Przesłanki i skutki zwalniające przejęcia przez nabywcę przedsiębiorstwa (art. 551 KC) długów związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa
‹6. Translatywna zmiana dłużnika a przejęcie przez osobę trzecią obowiązków gwarancyjnych związanych ze stosunkiem sprzedaży
Rozdział XI. Wpływ przejęcia długu na zabezpieczenia wierzytelności
‹1. Uwagi wprowadzające
‹2. Przejęcie długu a zabezpieczenia wierzytelności w niektórych ustawodawstwach obcych
‹3. Zasada wygaśnięcia zabezpieczeń ustanowionych przez osoby trzecie
I. Ratio legis
II. Przedmiotowy i podmiotowy zakres reguły wygaśnięcia zabezpieczeń
III. Wpływ przejęcia długu na przewłaszczenie fiducjarne
IV. Problem wygaśnięcia gwarancji bankowej w związku z przejęciem długu
‹4. Zgoda osoby trzeciej na dalsze trwanie zabezpieczenia
I. Natura prawna zgody na dalsze trwanie zabezpieczenia
II. Podmiot uprawniony do udzielenia zgody
III. Adresat oświadczenia o wyrażeniu zgody
IV. Granice temporalne udzielenia zgody. Problem dopuszczalności udzielenia zgody na dalsze trwanie zabezpieczenia po zawarciu umowy o przejęcie długu
V. Forma zgody na dalsze trwanie zabezpieczenia
VI. Skutki prawne zgody. Zgoda na dalsze trwanie zabezpieczenia a zmiana treści stosunku zabezpieczenia
VII. Zgoda na dalsze trwanie hipoteki a zamiana (podstawienie) wierzytelności zabezpieczonej hipoteką (art. 683 KWU)
‹5. Wygaśnięcie zabezpieczeń z mocy prawa a wpisy w rejestrach publicznych
Część II. Przejęcie praw i obowiązków jednej ze stron stosunku umownego (zmiana strony umowy)
Rozdział I. Istota czynności zmiany strony umowy
Rozdział II. Zmiana strony w ujęciu prawnoporównawczym i projektach unifikacyjnych
Rozdział III. Problem kwalifikacji zmiany strony umowy jako połączenia cesji wierzytelności i przejęcia długu lub odrębnej (jednorodnej) czynności prawnej
Rozdział IV. Ograniczenia dopuszczalności zmiany strony umowy
Rozdział V. Umowa o przejęcie praw i obowiązków strony stosunku obligacyjnego
‹1. Czynność przysparzająca
‹2. Problem kauzalności
‹3. Czynność o podwójnym skutku (zobowiązująco-sukcesyjnym)
‹4. Konfiguracja podmiotowa (umowa trój- lub dwustronna). Uprzednia zgoda na przejęcie przez osobę trzecią praw i obowiązków z umowy
‹5. Forma
Rozdział VI. Skutki przejęcia prawa i obowiązków z umowy
‹1. Sukcesja w "pozycję prawną strony". Zachowanie tożsamości stosunku obligacyjnego po zmianie strony
‹2. Przejęcie praw i obowiązków głównych oraz ubocznych
‹3. Przejęcie uprawnień i obowiązków funkcjonalnie związanych z długiem lub wierzytelnością
‹4. Przejęcie praw kształtujących
‹5. Zarzuty
‹6. Wpływ przejęcia praw i obowiązków na zabezpieczenia udzielone przez osoby trzecie
Rozdział VII. Czynność zmiany strony umowy a rozwiązanie i ponowne nawiązanie stosunku umownego
Rozdział VIII. Kumulatywne przystąpienie do prawa i obowiązków jednej ze stron umowy
Indeks rzeczowy