Spis Treści

OD UCZNIÓW
SŁOWO WSTĘPNE
SZKICE PRAKTYCZNE
Przedmowa
Cel czynu a zadanie wykonawcy
O pojęciu pozycji
O działaniu przymusowym
O konieczności działania
Zagadnienie istnienia przyszłości
O rozszerzaniu sfery czynu
TEORETYK I PRAKTYK WOBEC PRZYSZŁOŚCI
UTYLITARYZM A ETYKA LITOŚCI
METODA KONSTRUKCYJNA I ROZUMOWANIE OSOBISTE UTYLITARYZM W ETYCE MILLA I SPENCERA
Wstęp. Uwagi metodyczne: porównanie a opis i krytyka
I. Utylitaryzm Milla i Spencera
A. Kwestia „racjonalności" i „empiryczności" utylitaryzmu
§ 1. Spencer robi skrajne zarzuty nieracjonalności utylitarystom w ogóle
§ 2. System Milla jest pozbawiony wszelkie] skrajności, łagodzi kontrasty, z tego więc powodu należy wnosić, że powyższe główne zarzuty Spencera nie trafiają w Milla
§ 3. Zarzut metodyczny poprzestawania na generalizacjach, a niestosowania dedukcji z zasad, jaki Spencer stawia Millowi, sprowadza się do rzeczowego zarzutu braku wiedzy biologicznej u Milla
§ 4. Zarzuty, stawiane Millowi przez Spencera co do metodycznego zaniedbywania badań nad związkami przyczynowymi, sprowadzają się do nieporozumień i różnic w poglądach Milla i Spencera na przyczynowość i konieczność
§ 5. Zarzut metodyczny co do braku u Milla koncepcji ideału przyszłości sprowadza się do reakcji na rzadsze stosowanie wywodów z niego u Milla i na brak w ideale Milla cech biologizmu i ewolucjonizmu
B. Mili i Spencer jako wyznawcy utylitaryzmu pojętego eudajmoinistycznie
§ 6. Mili i Spencer są eudajmonistami
§ 7. Przyjemność jest według Milla i Spencera jedynym dobrem
§ 8. Szczęście powszechne jest według Milla i Spencera dobrem dla każdego
§ 9. Ani Mili, ani Spencer nie odróżniają wyraźnie pojęć najwyższego dobra w dwu znaczeniach ogólnoaksjologicznych, kryterium najlepszego wyboru w znaczeniu ogólnoaksjologicznym, kryterium najlepszego wyboru w znaczeniu moralnym
§ 10. Mili i Spencer akceptują w zasadzie największą sumę szczęścia jako kryterium najlepszego wyboru
§ 11. Mili nie rozwija jaskrawych konsekwencji wy-pływających z uznania największej sumy szczęścia za kryterium najlepszego wyboru
§ 12. Mili wprowadza zasady dodatkowe najlepszego wyboru, usiłując je uzasadnić utylitarnie. .
§ 13. Spencer w przeciwstawieniu do Milla posiada wiele luźnie związanych kryteriów wyboru, z których każdemu przypisuje naczelność. Ma też wiele różnych od millowskich zasad pomocniczych
§ 14. Spencer, wprowadzając pojęcie największego dobra ogółu jako kryterium wyboru, unika w praktyce konsekwencji, obciążających Milla, rozwiniętych w § 11.
§ 15. Spencer na dwóch drogach szuka wytycznych osiągania najwyższego dobra ogółu: na drodze naśladowania natury i na drodze konstrukcji ideału przyszłości
§ 16. Do charakterystycznych wyników prowadzi ze-stawienie obu systemów pod względem stosunku do egoizmu i altruizmu
§ 17. Utylitarne stanowisko obu systemów wobec dobra moralnego, czyli przedmiotu obowiązku, prowadzi do fałszywych konsekwencji
§ 18. Słabym punktem obu systemów jest uzasadnienie obowiązkowości norm etycznych.
II. Naturalizm spencerowski
§ 19. Naturalizm Spencera występuje w wielu postaciach, m. in. jako tendencja fatalistyczna.
§ 20. Naturalizm Spencera występuje najwyraźniej w postaci ewolucjonizmu biologicznego.
Zakończenie. Zaznaczenie pozostałych ważnych punktów, możliwych do rozwinięcia, oraz krótkie streszczenie
Literatura
Teksty źródłowe
Opracowania
POJĘCIE ZEWNĘTRZNEJ MOŻNOŚCI DZIAŁANIA
O SPOSOBACH PROWADZENIA SPORÓW
O STOSUNKU SPRAWSTWA
A. A. BOGDANÓW: TEKTOLOGIA, UNIWERSALNA TEORIA ORGANIZACJI
ZASADY TEORII CZYNU
CZESŁAW ZNAMIEROWSKI: PROLEGOMENA DO NAUKI O PAŃSTWIE
CZYN
Pojęcie czynu
Struktura czynu elementarnego
Struktura czynu złożonego
Możność działania
Dzielność w czynie
Normy dotyczące walorów technicznych czynu .
Obrona dzielności
IDEAŁY
Dobrobyt
Zwycięstwo
Cnota
Powinność
IDEA WOLNOŚCI
Grzechy wolności
ROZMOWY O ROZTERCE
Chaos i ład wewnętrzny
Walka z niepokojem
Spokój sumienia
Zniechęcenie i radość życia
ODMIANY PACYFIZMU
O TAK, ZWANEJ MIŁOŚCI BLIŹNIEGO
Z ZAGADNIEŃ OGÓLNEJ TEORII WALKI
Ogólne pojęcie walki i powodzenia w walce
Pojęcie ogólnej teorii walki i stosunku tej teorii do badań jeszcze ogólniejszych oraz do badań bardziej specjalnych
Postulat swobody ruchów
Rozpraszanie sił strony przeciwnej
Koncentracja, koordynacja, organizacja
Wyróżnianie członów wyjątkowo uzależniających w całościach wyższego rzędu
Zasada antycypacji
Reguła kunktatorów
Potencjalizacja
Taktyka tak zwanego języczka u wagi
Zwiększenie procentu przewagi drogą skrępowań równoważnych
Dyrektywa zdobywania wiedzy o stronie przeciwnej i wprowadzania strony przeciwnej w błąd
Przykłady ogólnych reguł praktyczności mających częste zastosowanie w walce
Zagadnienie, czy w zwycięstwie rozstrzyga przewaga sił
Skrupuły etyczne
O ISTOCIE I ZADANIACH METODOLOGU OGÓLNEJ (PRAKSEOLOGII)
ZASADY DOBREJ ROBOTY
ANTYNOMIE SPRAWNEGO DZIAŁANIA
PRÓBA ZASTOSOWANIA PEWNYCH POJĘĆ PRAKSEOLOGII PRACY UMYSŁOWEJ
PRAKSEOLOGIA
O URABIANIU POGLĄDU NA ŚWIAT I ŻYCIE
REALIZM PRAKTYCZNY
O ISTOCIE OCENY ETYCZNEJ
O POJĘCIU METODY
MARIA OSSOWSKA: PODSTAWY NAUKI O MORALNOŚCI
MARIA OSSOWSKA : MOTYWY POSTĘPOWANIA
POJĘCIE CZYNU